Okul Öncesi ve İlkokul Çocuklarında DEHB Belirtileri
Çocuğunuzun DEHB olabileceğini mi düşünüyorsunuz? Bu değerlendirmeyi tek başınıza yapabilir misiniz? Belirtiler her yaşa ve kişiye göre değişkenlik gösterebilir. Size bu konuda kesin bilgiyi sadece bir uzman verebilir. Ancak Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ile ilgili her yaşta gözlemleyebileceğiniz ipuçları var.
DEHB Üç Şekilde Görülür:
- Hiperaktif-dürtüsel
- Dikkatsiz Eksikliği
- Her ikisinin bir kombinasyonu
Her birinin farklı semptomları vardır ve yaşa bağlı olarak değişebilir. DEHB ile ilgili daha detaylı bilgi için Dikkat Eksikliği ve Hperaktivite Bozukluğu yazımızı okuyabilirsiniz.
Okul Öncesi Çocuklarda DEHB
Küçük çocuklar genellikle aktif ve asidir. Öyleyse, küçük bir çocuğun Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olup olmadığını nasıl anlarsınız?
Florida Jacksonville Üniversitesi’nden Steven Cuffe DEHB sorunu olan “Bu çocuklar koşuyorlar, zıplıyorlar, her şeye tırmanıyorlar, hiç oturamıyorlar, her zaman konuşuyorlar” diyor. Genellikle hareket halinde veya motorla çalıştırılıyor olarak tanımlanırlar.
Güney Carolina Tıp Üniversitesi’nden Russell A. Barkley ise kıpır kıpır ve huzursuz davranışı şöyle anlatıyor: “Onlar sadece bir şeye çok fazla konsantre olamazlar.”
Ancak DEHB’li bazı çocuklar, bazı oyuncaklar veya video oyunları gibi ilgilendikleri şeylere odaklanabilir.
Erken uyarı işaretleri görebilseniz de, tanı genellikle biraz sonra gelir. Bir doktor ebeveynlik stratejileri geliştirmeniz konusunda size yardımcı olabilir.
İlkokul Çocuklarında DEHB
Tüm DEHB olan çocuklarda hiperaktivite bulunmaktadır. Fakat bir çocuğun odaklanma problemi okul çağında ortaya çıkabilir. Diğer belirtileri de bu sayede fark edebilirsiniz. Odaklanamayabilir ve iyi kararlar almak veya bir şeyler planlamakta zorlanabilir. Barkley, “Gördüğünüz şey gittikçe daha karmaşık hale gelen bir bozukluk durumudur” diyor.
Ayrıca, kendi yaşıtı olan diğer çocuklardan daha fazla sorun yaşayabileceği belirli konular vardır:
- Paylaşım
- Bir şeyleri sırasıyla yapabilme
- Başkalarının konuşmasına izin verme
- Ödevleri ya da ev işlerini bitirme
- Ödev ve kitap gibi şeyleri takip etme
Barkley ayrıca, DEHB olan bir çocuk duygusal olabilir diyor. Eğer bir şey onu sinirlendirirse, “bu hayal kırıklığının ortaya çıktığını göreceksiniz.” Mesela onu bir filme götürebileceğini söylersen, durmadan sorabilir.
Bazı şeyleri düşünmeden davranabileceği için çocuğunuz kazaya yatkın olabilir.
DEHB için kesin sonuç veren bir test yoktur. Pek çok çocuğun sergilediği bazı belirtiler var, ancak DEHB tanısı için, en az 6 ay boyunca birkaç belirtinin kesin olarak bulunması gerekiyor ve bu belirtilerin çocuğun sosyal hayatı ve okul çalışmalarına zarar vermesi gerekiyor.
Çocuğunuzda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olduğunu öğrendikten sonra, siz ve doktorunuz tedaviler hakkında konuşacaksınız. En sık uygulanan tedavi yöntemleri hem ilaç hem de davranışsal terapi içerirler. Doğru tedavilere karar vermeden önce farklı şeyler denemeniz gerekebilir.
Bu yazımızda Okul Öncesi ve İlkokul Çocuklarında DEHB Belirtileri hakkında sizleri bilgilendirmeye çalıştık. Hem sizin hem de çocuğunuzun işini kolaylaştıracak ek destek programları arıyorsanız Dikkat Eksikliği Eğitimi yazımıza göz atabilir ve uzmanlarımıza ulaşarak daha detaylı bilgi almak isterseniz bizi arayabilirsiniz.