Disleksi Genetik midir?
Ebeveynlerin uzmanlara en sık yönelttiği sorulardan biri “Disleksi genetik midir?” sorusudur. Basit cevap vermek gerekirse evet, disleksi genetik. Fakat genetik oldukça karmaşık bir konudur. Bu yüzden genetiğin nasıl çalıştığını anlamak önemlidir.
İlk olarak, disleksinin kalıtsal bir yönü olduğu açıktır çünkü disleksi problemi yaşayan çocuğun ailesinde de görülebilmektedir. Disleksi hastası çocukların kardeşlerinin yaklaşık yüzde 40’ının okuma sorunları olduğu yapılan araştırmalarla ortaya konmuştur. Bununla birlikte, genetiğin disleksi ile olan ilişkisi hala tam olarak anlaşılmamıştır.
İnsanlar genetiği genellikle ebeveynlerden çocuğa aktarılan bir gen açısından düşünürler. Eğer bir gen bir rahatsızlıkla ilişkili olsaydı, hem ebeveyn hem de çocuk bu rahatsızlığa sahip olacaktı. Ancak disleksi ile ilgili, sadece bir tane değil, birden fazla farklı genin işin içerisinde olduğu yine uzmanlar tarafından ifade edilmektedir.
Bu belirli genler, beyinde bağlantılar oluşturan bir süreci etkiler. Disleksi olan insanlarda, bu işlem farklı bir şekilde organize edilir. Araştırmacılar bunun okuma yeteneğini etkilediğine inanıyor.
Ancak genetik, çocuğun okuma yeteneğini belirleyen tek faktör değildir. Çevre faktörü de ayrıca bir rol oynar. Okuma eğitimi kalitesinin tüm çocuklar üzerinde büyük bir etkisi olabilir. Ancak, özellikle disleksi olan çocukların erken bir zamanda yüksek kaliteli eğitime ihtiyaçları olduğu doğrudur.
İkizler üzerine yapılan araştırmalar, okuma bozukluğunda genlerin etkisinin yüzde 60 ila 70 arasında olduğunu göstermiştir. Ancak çevrenin okuma problemleri üzerindeki etkisi yaklaşık yüzde 30’dur. Çevre, yoksulluk içinde büyüyen çocuklarda veya daha az eğitimli ebeveynlerle daha da büyük bir rol oynamaktadır.
Bu nedenle, disleksi “genetik” dir diyebiliriz. Ve eğer disleksi olan bir çocuğunuz varsa, diğer çocuklarınızın okuma güçlüğü yaşama olasılığı daha yüksektir. Okuma problemlerinin belirtilerini bilmek, duruma mümkün olan en kısa sürede müdahale etmenizi sağlar. İyi bir okuma eğitimi almış olmak okul başarısında büyük bir fark yaratır.
Çocuğunuzda disleksi olabileceğinden şüpheleniyorsanız genetik olup olmadığını bir kenara bırakarak mutlaka uzmanlardan destek alın. Eğer isterseniz Disleksi Eğitimi yazımızı da inceleyebilirsiniz.